Illustratie Maken

Inhoudsopgave

• Wat is een illustratie?
• Kenmerken van een goede technische illustratie
• Voordelen van illustraties in handleidingen
• Software om technische illustraties te maken
• Illustraties laten maken door Manualise

Wat is een illustratie?

Een illustratie is een tekening die de werkelijkheid moet weergeven, maar dan wel op een vertekende manier. Een illustratie maken komt dus neer op het ‘oprekken’ van de werkelijkheid. Dat klinkt abstract en misschien wel angstaanjagend. In de praktijk valt dat wel mee. Een spotprent kan bijvoorbeeld op een ludieke manier iemand belichten die het met de waarheid niet zo nauw neemt, bijvoorbeeld door hem af te beelden met een lange neus.

Illustraties in handleidingen vertekenen de werkelijkheid ook, maar op een heel andere manier. Technische illustraties, zoals de illustraties in handleidingen heten, staan in het teken van twee kunsten: de kunst van het weglaten en de kunst van het benadrukken. Sommige technische illustratoren zullen overigens benadrukken dat de kunst van het benadrukken juist de kunst inhoudt van het weglaten. Daar hebben ze zeker een punt.

Om inderdaad met de kunst van het weglaten te beginnen. Neem het dashboard van een auto. Als een technisch illustrator de toerenteller wil benadrukken, zal hij de nabijgelegen snelheidsmeter, temperatuurmeter en brandstofmeter vager tekenen door hun details weg te laten. Zo komt de toerenteller mooi naar voren.

Inderdaad: door details weg te laten, benadruk je automatisch datgene waarvan je de details juist niet weglaat. Een illustratie maken is dus de kunst van het weglaten. Maar een illustratie maken is ook op een andere manier de kunst van het benadrukken. Stel dat twee delen van een slang een speciaal vergrendelmechanisme hebben om samen één geheel te kunnen vormen. Dan kan de technisch illustrator dat vergrendelmechanisme extra aangezet (lees: dik) tekenen. Hij kan er zelfs voor kiezen het vergrendelmechanisme in een aparte tekening uit te vergroten zodat de werking ervan (nog) duidelijker wordt. Benadrukking komt in dat laatste geval neer op uitvergroting van een deel van de werkelijkheid.

Een illustratie maken in een handleiding komt dus vaak neer op vertekening. Maar het is wel een vertekening die de herkenbaarheid van het product vooropstelt. Alle onderdelen moeten in de juiste verhoudingen blijven. Om bij het vergrendelmechanisme te blijven: afgezien van een geheel aparte illustratie met een uitvergroting, mag een technisch illustrator dit mechanisme ten opzichte van de slang zelf nooit groter tekenen dat in werkelijkheid het geval is. De gebruiker denkt dan immers al snel met een andere slang te maken te hebben dan hij voor zich heeft. Het is juist deze verwarring die een handleiding kosten-wat-het-kost moet vermijden. Een illustratie maken = vertekenen, maar dan op een verantwoorde manier.

Kenmerken van een goede technische illustratie

Een illustratie maken komt dus neer op weglaten en benadrukken. Maar hoe doe je dat op een verantwoorde manier?

Eén voorwaarde is al aan de orde gekomen. Het beschreven product moet in een illustratie precies de verhoudingen weergeven die het product ook daadwerkelijk heeft. Het product moet in al zijn aanzichten (boven, onder, links, rechts) de juiste dimensies hebben.

Een illustratie maken vergt nog een andere voorwaarde. In een technische illustratie moet niet te veel aan de orde komen. Als in een enkele illustratie het aansluiten van de elektriciteitskabel, de netwerkkabel en het aanbrengen van het voetstuk van een TV allemaal tegelijk aan de orde komen, wordt de tekening veel te ingewikkeld. De gebruiker raakt dan in de war en kan bovendien handelingen vergeten. Kortom: een enkele illustratie moet bij voorkeur staan voor een enkele handeling.

Een goede illustratie werkt ook niet met kleuren, tenzij dat juist erg gewenst is (groene knop, rode stekker, blauwe ingang enzovoort). Kleuren leiden namelijk erg af van de onderdelen waarom het gaat. Neem het schoonmaken of vervangen van een filter in een stofzuiger. Het is beter dit filter een grijstint mee te geven en de rest alleen met lijnen te schetsen. De orginele kleuren van een stofzuiger leiden in een illustratie alleen maar af. Technische illustraties staan zodoende ook bekend als lijntekeningen, juist omdat het lijnenspel bepaalde onderdelen kan benadrukken, inclusief pijlen die voor een bepaalde handeling staan.

Voordelen van illustraties in handleidingen

Een illustratie maken brengt in een handleiding twee duidelijke voordelen met zich mee.

Het eerste voordeel heeft te maken met begrip. Mensen begrijpen plaatjes eerder dan tekst. Wij en onze voorouders gebruiken onze ogen al miljoenen jaren. Het schrift gebruiken we pas duizenden jaren. Dat is een enorm verschil. Waar we het meest ervaren in zijn, zijn we het beste. Daar komt bij dat het verschil tussen het concrete product en zijn tekening veel kleiner is dan het verschil tussen het product en een bepaalde hoeveelheid tekst. Tekst bestaat uit abstracte symbolen waaruit we betekenis moeten putten. Illustraties zijn meteen duidelijk.

Een illustratie maken of laten maken heeft een tweede voordeel. Dit voordeel heeft te maken met kosten. Illustraties lijken in eerste instantie een dure oplossing. Elke tekening vereist immers de inzet van een technisch illustrator die goed moet nadenken over wat weg te laten en wat te benadrukken. Maar als een illustratie eenmaal op papier of in de computer staat, zijn de kostenvoordelen enorm. Illustraties vereisen immers geen vertaling. Voor een fabrikant die in meerdere landen actief is (en dat is het merendeel van de fabrikanten) kan dit totale kostenvoordeel zo groot zijn dat hij de aanvankelijke investering heel graag voor lief neemt.

Software om technische illustraties te maken

Het kostenvoordeel van het gebruik van illustraties houdt vaak meer in dan besparing op vertaalkosten. De term ‘technische illustratie maken’ is namelijk misleidend als alle illustraties in feite al bestaan in de vorm van CAD-ontwerptekeningen. Deze digitaal neergelegde ontwerptekeningen kunnen ook dienst doen als technische illustraties in handleidingen.

Hoe gaat dat in zijn werk? Er is speciale software op de markt die de technisch illustrator in staat stelt om in bestaande tekeningen onderdelen weg te laten of juist te benadrukken. Een bekend softwarepakket waarmee professionele resultaten te behalen zijn is SolidWorks Composer. De resultaten die met deze pakketten te halen zijn maken één ding duidelijk: er hoeft zich geen kwalitatief verschil voor te doen tussen bewerking van een bestaande CAD-tekening of de creatie van een geheel nieuwe illustratie. Een illustratie maken komt in de praktijk dan ook vaker neer op een illustratie bewerken dan een illustratie creëren.

llustraties laten maken door Manualise

Manualise is een bedrijf dat graag gebruikmaakt van bestaande CAD-tekeningen om deze volkomen geschikt te maken als technische illustraties voor gebruik in een handleiding. Wij beschouwen ons als grafische specialisten die ook technische illustraties ‘from scratch’ kunnen opzetten. Een illustratie maken voor instructief gebruik zit ons in het bloed.

Bent u op zoek naar de juiste technische illustraties? Zoekt u een bedrijf dat u helpt bij het schrijven (en vertalen!) van de resterende tekst? Neem gerust contact met ons op.